DỆT LEN VIỆT NAM

 DỆT LEN VÀ DỆT MAY

Cơ hội lớn

Theo nhận định của các chuyên gia, các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới CPTPP và EVFTA đang là những cú hích rất lớn cho ngành dệt may sự phát triển của ngành dệt may. Đặc biệt các yêu cầu về quy tắc xuất xứ “từ sợi trở đi” của CPTPP và từ vải của EVFTA để được hưởng ưu đãi thuế đang vừa là thách thức nhưng cũng vừa là cơ hội để  ngành dệt may Việt Nam từng bước giải quyết được “nút thắt cổ chai” tại khâu dệt nhuộm của chuỗi cung ứng. Hiện các DN ngành may vẫn đang phải nhập khoảng hơn 6 tỉ m2 vải mỗi năm để làm hàng xuất khẩu. Dưới tác động của CTPP và EVFTA, chuỗi cung ứng toàn cầu đang dịch chuyển về Việt Nam. Các nhà đầu tư dệt may chọn Việt Nam là điểm đến để đầu tư các nhà máy sản xuất vải. Sự dịch chuyển này cũng sẽ mang lại nhiều cơ hội phát triển cho ngành sợi.

Có thể nói Việt Nam đang đứng trước những cơ hội lớn từ các FTA quan trọng. Sau hơn 20 năm liên tục phát triển với tỷ lệ tăng trưởng bình quân 15% năm, dệt may Việt Nam đã vươn lên thành ngành kinh tế mũi nhọn của cả nước, đứng top đầu về xuất khẩu (đạt gần 40 tỷ USD năm 2019) và đưa Việt Nam trở thành nước xuất khẩu dệt may đứng thứ 5 thế giới. Với đầu kéo là ngành may xuất khẩu được thúc đẩy tăng trưởng từ các ưu đãi lớn về thuế quan từ CTPP, EVFTA, chắc chắn các ngành công nghiệp sản xuất thượng nguồn sợi – vải trong nước cũng sẽ phát triển tương xứng để đáp ứng các quy định xuất xứ khắt khe từ các hiệp định. Xét trong bối cảnh trên, sự phát triển về quy mô của ngành sợi Việt Nam trong thời gian tới là một xu thế tất yếu.

Tuy nhiên, theo các chuyên gia nhu cầu sử dụng sợi trong nước lại phụ thuộc vào sản lượng vải được sản xuất trong nước. Thực tế Việt Nam chưa hình thành được một chuỗi cung ứng dệt may đúng nghĩa. Trong thời gian qua, tại Việt Nam cũng đã hình thành một số chuỗi cung ứng dệt may hoàn chỉnh từ sợi tới may, chủ yếu thuộc về các tập đoàn sản xuất dệt may quốc tế lớn. Xu thế này sẽ còn được tiếp diễn cùng với quá trình dịch chuyển đầu tư, sản xuất từ Trung Quốc, Hàn Quốc, Đài  Loan… ngành dệt may Việt Nam đang và sẽ hình thành các chuỗi dệt may hoàn chỉnh, trong đó sản lượng sợi cân đối với sản lượng vải và với quy mô đơn hàng may xuất khẩu. Tuy nhiên, nếu xu  thế đầu tư nguyên chuỗi chiếm tỷ lệ lớn trong luồng đầu tư nước ngoài vào Việt Nam thì “dư địa” cho ngành sợi trong nước tăng trưởng sẽ không quá sáng.

Mặc dù vậy, trên thực tế hiện nay vẫn có nhiều nhà đầu tư chuyên về dệt nhuộm (không đầu tư sợi) đầu tư vào Việt Nam, và họ chắc chắn sẽ ưu tiên mua sợi trong nước. Đây sẽ là vùng đất tiềm tàng cho sự tăng trưởng của ngành sợi Việt Nam.

Điểm đáng chú ý nữa là trước đây, nguồn cung nguyên phụ liệu của Việt Nam phần lớn phụ thuộc vào nước ngoài. Tuy nhiên trong tình hình đại dịch Covid-19 từ đầu năm tới nay buộc các DN phải tìm giải pháp trong các mối quan hệ đối với các DN từ dệt, sợi, nhuộm đến công đoạn may. Khi ngành kéo sợi bị giảm ở các nước XK thì các doanh nghiệp đã tìm về thị trường nội địa. Tương tự, ngành dệt nhuộm cũng phải thay đổi phương thức sản xuát vải để phục vụ cho các DN trong nước sản xuất khẩu trang và các đơn hàng XK có giá trung bình thấp. Điều này đã tạo ra nối kết về phần cung thiếu hụt ngay tại thị trường trong nước và hoạt động liên kết chuỗi tốt hơn nhiều so với năm 2019.

 Tăng tốc phát triển

Theo nhận định của các chuyên gia, ngành sợi Việt Nam đã có sự phát triển khá ngoạn mục trong khoảng 10 năm trở lại đây gần đây từ một vài triệu cọc sợi, hiện giờ đã có khoảng 10 triệu cọc sợi. Số lượng bông nguyên liệu và xơ sợi dùng cho sản xuất cũng tăng vượt bậc từ 400.000 tấn bông lên 1,5 triệu tấn vào năm 2019.

Kết quả khảo sát của Hiệp hội Dệt may Việt Nam cũng cho thấy, về độ sẵn sàng và mức độ công nghệ phù hợp nhất với CMCN 4.0 của các DN dệt may ngành sợi đang ở mức cao nhất. Đồng thời đây cũng đang ở mức cao nhất về tự động hóa

Ông Võ Mạnh Hùng, Trưởng đại diện Hiệp hội Bông Mỹ tại Việt Nam nhận định, ngành kéo sợi Việt Nam là ngành tiên tiến trên thế giới. Các nhà máy kéo sợi Việt Nam áp dụng công nghệ hiện đại nhất, trình độ quản trị mới nhất với nguồn nhân lực giàu kinh nghiệm. Hiện ngành kéo sợi Việt Nam cũng nhập khẩu các loại nguyên liệu tốt nhất thế giới về để sản xuất, trong đó có bông Mỹ. Trong những năm gần đây, tỷ lệ tiêu thụ bông mỹ tại Việt Nam tăng rất nhanh, có những năm đạt mức tăng  tăng 20%-30%, từ con số 100-200.000 tấn đến giờ là trên 800.000 tấn. Hiện Việt Nam là quốc gia tiêu thụ bông đứng thứ 6 và nhập khẩu bông lớn thứ 3 trên thế giới với sản lượng tiêu thụ khoảng 1,5 triệu tấn/năm. Trong đó, lượng bông nhập khẩu từ Mỹ chiếm trên 50%. Riêng năm 2019 lượng bông Mỹ nhập khẩu vào Việt Nam chiếm 60% ở mức 800.000 tấn. Tính đến tháng  7/2020 đã có gần 600.000 tấn bông Mỹ nhập khẩu vào Việt Nam, chiếm khoảng 65% tổng lượng bông nhập khẩu. Hiện lượng bông Việt Nam nhập từ Mỹ chiếm 25% tổng lượng xuất khẩu của Mỹ. Máy móc hiện đại cũng được các công ty nhập về sử dụng như công ty Saigonwool.

“Trong năm 2020, trước ảnh hưởng nặng nề của dịch bênh, theo dự báo ban đầu của Hiệp hội Bôn Mỹ tỷ lệ nhập khẩu bông của Việt Nam sẽ giảm khoảng 15-20%. Tuy nhiên, thực tế cho thấy sản lượng nhập khẩu bông Mỹ vào Việt Nam chỉ giảm nhẹ khoảng 5-7%. Điều này cho thấy các nhà kéo sợi Việt Nam có sức đề kháng rất tốt với các biến động của thị trường thế giới”, ông Hùng nhận định.

Từ góc độ của lãnh đạo ngành dệt may, ông Vũ Đức Giang, Chủ tịch Hiệp hội Dệt may Việt Nam cho biết, mặc dù dịch bệnh diễn biến phức tạp ảnh hưởng lớn đến hoạt động của ngành dệt may. Tuy nhiên hoạt động sản xuất các loại vải cotton vẫn duy trì tốt không bị ảnh hưởng nhiều. Hiện nay, hoạt động sản xuất và xuất khẩu mặt hàng sợi cũng đang có những chuyển biến rất tích cực .